Böbrek Kanseri: Risk Faktörleri, Belirtiler ve Tedavi Yöntemleri
Modern yaşamın getirdiği en önemli sağlık risklerinden biri de böbrek kanseri. Uzmanlar özellikle obezite ve sigara kullanımının böbrek tümörlerini tetiklediğine dikkat çekiyor. Erkeklerde daha sık görülen bu hastalık, her 50 erkekten birini etkileyerek en sık rastlanan ilk 10 kanser arasında yer alıyor. ABD’de yapılan araştırmalara göre her yıl 65 bin kişi böbrek kanseri tanısı alıyor.
Memorial Bahçelievler Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Serdar Aykan, böbrek kanserine yol açabilecek faktörleri şu şekilde özetliyor:
Obezite ve sigara kullanımı
Uzun süreli böbrek taşı problemi
Mesleki kimyasal madde maruziyeti
Genetik faktörler
Bazı kalıtsal hastalıklarda her iki böbrekte de tümör gelişebiliyor. Böbrek tümörleri genellikle yavaş büyüyor; yıllık ortalama 0,7 milimetre kadar büyüme gösteriyor. Boyutu 7 cm’ye kadar olan tümörler 1. evre olarak kabul ediliyor. Özellikle 4 cm’den küçük tümörlerin metastaz yapma riski oldukça düşük (%3-5).
Prof. Dr. Aykan, böbrekteki her kitle oluşumunun kanser anlamına gelmediğini vurguluyor. Bazı iyi huylu kitleler kanser riski taşımadan yavaş büyür ve yayılım yapmaz. Buna karşılık kötü huylu (kanserli) tümörler yıllarca belirti vermeden ilerleyebilir. Bu nedenle ultrasonografi (USG) gibi görüntüleme yöntemleriyle düzenli kontrol, erken teşhis için büyük önem taşır.
Böbrek tümörü büyüdükçe bazı belirtiler ortaya çıkabilir:
İdrarda kan (hematüri)
Sırt ve bel bölgesinde geçmeyen ağrı
Yanlarda şişlik veya kitle hissi
Yüksek ateş ve aşırı terleme
İştahsızlık ve kilo kaybı
Kansızlık (anemi)
Sürekli yorgunluk
Ancak hastaların büyük kısmında hastalık tesadüfen, başka bir nedenle yapılan kontroller sırasında fark ediliyor. Bilgisayarlı tomografi (BT) ve MR taramaları bu konuda en sık kullanılan yöntemler. Şüpheli durumlarda perkütan biyopsi de yapılabiliyor.
Böbrek tümörlerinde temel tedavi yöntemi cerrahidir. Tedavi planı belirlenirken tümörün boyutu, yeri ve her iki böbreğin sağlık durumu dikkate alınır. Cerrahi seçenekler arasında böbreğin tamamının veya sadece tümörlü kısmının alınması bulunur. Günümüzde laparoskopik (kapalı) ve robot yardımlı cerrahi yöntemleri yaygın olarak uygulanmaktadır. Bu yöntemler:
Daha az ağrı
Daha az kanama
Kısa hastane yatışı
Hızlı iyileşme gibi avantajlar sunar.
Cerrahiye uygun olmayan hastalar veya küçük tümörleri (4 cm’den küçük) olanlarda ise kriyoterapi (dondurma) veya radyofrekans ablasyon gibi minimal invaziv tedaviler kullanılabilir.
Prof. Dr. Aykan, 45 yaşından sonra düzenli check-up yapılmasını ve ultrason ile böbreklerin kontrol edilmesini öneriyor. Böylece tümörler erken evrede yakalanabilir ve tedavi şansı yükselir.
BSHA
